Wanhopig op zoek naar je huisdier
‘Chippen alleen niet voldoende voor voorkomen vermissingsleed’
Bina Ayar
Veel huisdiereigenaren kunnen erover meepraten: als je dier zoek is, is dat een nachtmerrie. Vorig jaar waren er bij stichting Amivedi maar liefst 51.149 meldingen van vermiste huisdieren. Soms zijn de dieren snel terug, anderen blijven hun leven lang zoeken naar hun huisdier. Naast het gemis, speelt onzekerheid over het lot van harige of gevederde familieleden de eigenaren parten. Huisdieren chippen vergroot de kans op hereniging, maar kan niet alle leed voorkomen. Wat helpt dan wel? En is vermissingsleed te verzachten? ‘Je beseft niet hoe hulpeloos je bent, totdat je dier zoek is.’
Elske Buijs was net als veel eigenaren van vermiste huisdieren met vakantie toen bleek dat haar muisgrijze cyper Hummus er vandoor was. “We waren een lang weekend weg. Vanaf dag één was Hummus al niet meer gesignaleerd door de kattenoppas. Hummus kwam alleen in een afgesloten gebied van tuinen, maar was bij thuiskomst nog steeds nergens te vinden.” Voor de Utrechtse Buijs, zelf dierenarts, was dat het begin van een wanhopige zoektocht. “Rondjes lopen, midden in de nacht zijn naam roepen, flyeren en alle Facebookgroepen voor vermiste en gevonden dieren afstruinen. Ik deed wat alle eigenaren doen, maar zonder resultaat. Na anderhalve maand besloot ik het los te laten en erop te vertrouwen dat de chip zijn werk zou doen. Anders kon ik zelf niet meer functioneren.”
Eén dérde van de huisdieren verdwijnt net als Hummus tijdens de vakantieperiode, zo blijkt uit cijfers van Amivedi die zich inzet voor vermiste en gevonden huisdieren in Nederland. Bij een deel daarvan gaat het om honden en katten die zijn meegegaan naar een camping of vakantiepark. “Andere dieren gaan blijkbaar op zoek naar hun afwezige baasjes of vervelen zich,” denkt Yolande Schotel, secretaris van de stichting.
Spoorloos
De stichting kreeg vorig jaar maar liefst 84.436 meldingen. In 51.149 gevallen ging dat om een vermissing. De rest betrof gevonden dieren: katten, honden, vogels en andere dieren die zijn gesignaleerd of gevonden, maar waarvan de eigenaar onbekend is. “Veruit de meeste vermiste huisdieren (42.640) zijn katten. Bovendien blijven die vaker spoorloos.” Van de vermiste honden vindt 94% -dood of levend- zijn weg terug naar het baasje, tegenover 71% van de katten.
Dat katten minder vaak zijn gechipt dan honden speelt daarbij een rol. “Een gechipt huisdier heeft een grotere kans om te worden gevonden,“ zegt Schotel. “Sinds honden vanaf 2013 verplicht zijn gechipt ontvangen we vijftig meldingen minder per jaar.” Toch is het ontbreken van een chip bij de helft van de katten niet de enige verklaring van dit verschil. “Een hond die op straat loopt valt veel sneller op, dan een kat.” Als een kat een bandje om heeft, gaat er al helemaal geen belletje rinkelen. “Terwijl dat net zo goed een vermist dier kan zijn.”
Meer dan chippen
Om de vindkans te vergroten en om vermissingsleed te verzachten is meer nodig dan alleen chippen, zegt Schotel. “Dankzij de chip kunnen we dieren soms na jaren herenigen met hun dolgelukkige baasjes. Maar die chip moet wel op het juiste adres staan geregistreerd én worden gecheckt, door bijvoorbeeld een dierenarts of ambulancemedewerker. Daarom is het belangrijk dat mensen alert blijven en hulp inschakelen als ze een dier vinden.”
Nog triester is dat de chip bij het ruimen van dode dieren niet standaard wordt uitgelezen: “Sommige gemeenten doen dit wel of hebben het uitbesteed aan de dierenambulance, maar bij 150 Nederlandse gemeenten is er niks geregeld. Dit betekent dat de gemeentelijke reinigingsdienst een dier ruimt zonder te controleren op een chip. Die eigenaren zullen nooit weten of hun hun huisdier dood is of nog leeft.”
De stichting is daarom een actie aan het voorbereiden richting gemeenten om de chip van dode dieren standaard te checken. “Het is natuurlijk verschrikkelijk om te horen dat je huisdier is overleden, maar jarenlang in onzekerheid verkeren of geen afscheid kunnen nemen van je dier is nog erger.”
Het is natuurlijk verschrikkelijk om te horen dat je huisdier is overleden, maar jarenlang in onzekerheid verkeren of geen afscheid kunnen nemen van je dier is nog erger.
Machteloos
Hoeveel vermiste huisdieren jaarlijks overlijden is evenmin bekend. “Voor de gevallen die bij ons bekend zijn, houden we sinds kort wel de doodsoorzaak bij. Opvallend is dat van de 150 dood teruggevonden katten sinds april er drie zijn verdronken en drie doodgebeten door een hond.”
Dat lot overkwam ook Snowy, de witte kater van Ineke van Akelijen uit Rotterdam. Toen Van Akelijen bij thuiskomst Snowy niet in de tuin aantrof, wisten buren te vertellen dat ze een hond met Snowy in zijn bek richting sloot hadden zien gaan. Ze hadden ook gezien dat de buurvrouw erachteraan was gesprongen. “Toch ontkende zij dat,” zegt Van Akelijken die daarna tevergeefs bleef zoeken naar haar dove kater. “Hij was zo lief, deed geen vlieg kwaad. Hij kon niet springen ook, dus hij kon niet ver zijn.” Achttien dagen later zag een bovenbuurman iets in de sloot drijven. “Het bleek Snowy te zijn en hij had inderdaad bijtwonden.” Hoewel de politie de zaak nog onderzoekt, voelt Van Akelijen zich vooral machteloos. “Ik zou het liefst zien dat de buurvrouw een straf krijgt, maar tot nu toe gebeurt er niet veel. Zelf kan ik er niet van slapen. Ik denk steeds aan hoe angstig hij moet zijn geweest tijdens die laatste momenten. Door Snowy ben ik ook alerter geworden. Als ik een kat zonder eigenaar zie, dan meld ik dat, want het kan iemands huisdier zijn.”
Hartverscheurende verhalen
Het tragische verhaal van Van Akelijen staat dan ook niet op zichzelf. In groepen van vermiste dieren op internet komen dagelijks hartverscheurende verhalen voorbij. Van dieren die worden gemist, gestolen zijn of na jaren nog steeds spoorloos zijn.
Naast het standaard checken van de chip, kan volgens Amivedi meer onderzoek naar de doodsoorzaak van dieren een deel van het leed voorkomen. “Of het toeval is dat zoveel katten zijn doodgebeten en verdronken, kunnen we nu nog niet zeggen, maar als uit onze cijfers blijkt dat die trend doorzet kunnen we daar gericht iets mee doen. Bijvoorbeeld gemeenten aansporen om een touw langs kanaalwanden te plaatsen.”
Toch is een vermissing niet altijd te voorkomen. “Ook binnenkatten raken bijvoorbeeld regelmatig zoek. Bij een inbraak, omdat ze ergens van schrikken of tijdens een bezoek aan de dierenarts.”
Redding
Voor Hummus bleek zijn chip inderdaad zijn redding. “Zes maanden na zijn vermissing kregen we begin oktober een telefoontje dat hij 4,5 kilometer verderop was gevonden. De mensen bij wie hij over de vloer kwam hadden iemand gevonden die zijn chip kon uitlezen. Ik kon wel gillen van vreugde. Hummus was ook blij. De eerste twee dagen zat hij versteend op mijn schoot.”
‘Laat je dier chippen!’, is dan ook de boodschap van Buijs. “Je weet niet hoe hulpeloos je bent totdat je dier zoek is. Maar blijf ook alert. Ik ben zo blij dat die mensen actie hebben ondernomen, want anders hadden we nog steeds niet geweten waar hij was.”
Het goede nieuws is dat de meerderheid van de dieren nog altijd zijn weg naar huis terugvindt, soms zelfs na maanden of jaren. Zoals de inmiddels bijna beroemde Rotterdamse kat Jackson, ook wel bekend als ‘Meneer de Advocat’. Simone ten Haaf vond hem na een intensieve zoektocht van drie maanden. Haar devies: alle tips opvolgen én hoop blijven houden. “Want niets is fijner dan je dier na thuiskomst weer in je armen sluiten.”
Dit artikel lees je ook op Reporters Online.
In mijn artikel in het AD tips om vermissing tijdens de vakantie te voorkomen
