Nederlandse betuttelzucht kent geen ondergrens
Alcohol viel in de prijzen deze week, maar ook het kledingkoopgedrag van vrouwen en het laadgedrag van elektrische rijders, scoorden in de betuttelbingo. Nederlandse betuttelzucht gaat gepaard met kneuterig klikgedrag en kent geen ondergrens.
Nederland betuttelland heeft een nieuwe vijand: alcohol. Het anti-alcoholbeleid draait om gedragsverandering. Gedragssturing is hip in elk dossier, en dat is in het drinkdossier niet anders. Bekende ingrediënten daarvan zijn hogere belastingen, het bemoeilijken van ongewenst gedrag (zoals het beperken van alcoholverkoop) en inspelen op emoties. ’Emotioneren en associëren’ is een beproefde beïnvloedingstactiek. Normale mensen associëren borrels met vreedzame verbroedering, maar als het aan bijvoorbeeld de Maag Lever Darm Stichting ligt denken we tijdens het drinken voortaan aan zeven soorten kankers.
Het Nederlandse betuttelbeleid is ingegeven door internationalisering van gezondheidsbeleid. De WHO denkt dat allerlei aandoeningen vermijdbaar zijn via leefstijlaanpassingen en wil daarom roken, drinken en verkeerd voedsel beperken.
Kneuterigheid
Borrelbetutteling past bij het streven naar een risicoloze utopie waarin iedereen gezond en veilig is, dankzij goede gedachten en gedrag, zoals ik eerder schreef in Wynia’s Week. Alsof dat niet eng genoeg is, gaat bemoeizucht bij ons gepaard met kleinburgerlijke kneuterigheid waarin klikgedrag wordt beloond. De gemeente Amsterdam zette loktieners in die kroegen moeten betrappen op het schenken van alcohol aan minderjarigen. Vijf Amsterdamse kroegen moeten deze week hun deuren dichthouden omdat ze de regels hebben overtreden, een zware maatregel volgens Koninklijke Horeca Nederland Amsterdam ’vooral in vergelijking met andere kwesties, zoals de openlijke verkoop van illegale drugs door een grote groep dealers op straat’.
Behoorlijk truttig is ook de drooglegging van bingoavonden in Baarn en Soest. Die gemeenten verbieden het schenken van alcohol tijdens bingospelletjes, omdat de combinatie gokken en alcohol bij wet is verboden. Boa’s gaan erop toezien dat de regeltjes worden nageleefd.
De belangstelling voor ’een verkeerde levensstijl’ gaat verder terug dan WHO-bemoeienis. In de 19e eeuw bemoeiden ’volksverheffers’ zich – terecht – met de leefomstandigheden van lagere klassen, maar ook met hun manier van leven. Voorlopers van hipsters streden al tegen tabak, alcohol en soms vlees. Het leven moest natuurlijker en gezonder. Niets mis mee, maar het verheven vingertje was ook een manier om zich te onderscheiden van ’het plebs’.
Onredelijkheid
Inmiddels onderscheiden de gedragsdominees zich vooral door onredelijkheid. Zo wordt roken vaker ook in de buitenlucht verboden, zoals in Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Ook in het anti-alcoholbeleid ontbreekt redelijkheid of respect voor keuzevrijheid.
Volgens de Gezondheidsraad moet ’geen alcohol’ de norm worden. Zelfs één drankje is voortaan zondig. Gezond vertier is evenmin gevrijwaard van controlezucht: twee hardlopers kregen onlangs een boete omdat ze vanwege hevige regenval en het willen vermijden van natte voeten, eventjes afweken van de gebaande paden. Zelfs brave elektrische rijders moeten eraan geloven. Vanwege de energietransitie dreigen er stroomtekorten en daarom moet het laadgedrag anders: de auto rond etenstijd opladen geldt als ongewenst gedrag.
Minder kleding
Wanneer is het dieptepunt van bemoeizucht bereikt? Voorlopig niet. Milieu Centraal lanceerde afgelopen donderdag een campagne om vrouwen ’te helpen’ om minder kleding te kopen. Omdat vooral vrouwen aan zelfexpressie via kleding doen, is bewust gekozen voor gedragsbeïnvloeding van deze groep. Een gedragsexpert waarschuwt daarbij dat campagnes niet genoeg zijn; er moet ook een reclameverbod komen voor ’fast fashion’, naast financiële prikkels om consumenten ’andere keuzes te laten maken’. Hij weet zich gesteund door de EU die werkt aan een digitaal productpaspoort met gedetailleerde informatie over herkomst en uitstoot van kleding.
Betutteling is hier een mix van globalistische gekte en calvinistische kneuterigheid. Misschien helpt een gedragscampagne. Ik weet wel een slogan: betutteling maakt meer kapot dan je lief is!
Deze column verscheen op 27 februari 2024 in De Telegraaf. Lees ook mijn andere Telegraafcolumns
